Art. 207 Kodeksu karnego - przestępstwo znęcania się. Informacje w pigułce

Skontaktuj się z adwokatem specjalizującym się w sprawach karnych: tel. 662 022 477

Przestępstwo znęcania się, uregulowane w art. 207 kodeksu karnego, należy do najpoważniejszych czynów przeciwko rodzinie i osobom bezradnym. W ostatnich latach świadomość społeczna dotycząca przemocy domowej rośnie, jednak w praktyce wciąż wiele osób nie wie, jak art. 207 k.k. działa, jakie zachowania obejmuje i jakie grożą za nie konsekwencje. Ten artykuł w prosty sposób wyjaśnia najważniejsze kwestie.

Czym jest znęcanie się w rozumieniu art. 207 k.k.?

Art. 207 § 1 k.k. stanowi:

„Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą, nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan fizyczny lub psychiczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”

Znęcanie się oznacza umyślne, powtarzające się lub długotrwałe zadawanie cierpień – zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Nie musi to być bicie. Prawo obejmuje także:

  • wyzywanie, poniżanie, upokarzanie,
  • grożenie, zastraszanie,
  • izolowanie od rodziny i znajomych,
  • kontrolowanie, ograniczanie wolności,
  • niszczenie osobistych rzeczy ofiary,
  • wymuszanie zachowań poprzez presję psychiczną,
  • przemoc ekonomiczną (np. odbieranie pieniędzy, uniemożliwianie pracy).

Kluczowe jest celowe dręczenie, powodowanie cierpienia, władcze zachowanie wobec osoby zależnej czy bliskiej.

Kogo chroni art. 207 k.k.?

Przepis obejmuje szerokie grono osób – nie tylko członków rodziny.

Chronieni są m.in.:

  • osoby najbliższe – współmałżonek, dzieci, rodzice, rodzeństwo, osoby w konkubinacie,
  • małoletni – niezależnie od relacji ze sprawcą,
  • osoby nieporadne (ze względu na wiek, chorobę, niepełnosprawność),
  • osoby pozostające w stosunku zależności – np. podopieczny w domu opieki, pacjent wobec opiekuna, pracownik wobec pracodawcy w sytuacjach skrajnej zależności.

Oznacza to, że art. 207 dotyczy nie tylko przemocy domowej, ale i innych nadużyć.

Formy przestępstwa – co grozi sprawcy?
§ 1 – podstawowa forma

Kara: od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.

§ 2 – znęcanie się ze szczególnym okrucieństwem

Jeśli sprawca działa w sposób wyjątkowo brutalny:

kara: od 1 roku do 10 lat pozbawienia wolności.
§ 3 – gdy skutkiem jest targnięcie się pokrzywdzonego na życie

Jeżeli ofiara podejmie próbę samobójczą lub popełni samobójstwo wskutek znęcania się:

kara: od 2 do 12 lat pozbawienia wolności.
§ 1a – odpowiedzialność za znęcanie się nad osobą zależną, ale nie najbliższą

Wprowadzony w 2023 r., wzmacnia ochronę m.in. podopiecznych w domach opieki czy ośrodkach wychowawczych.

Czy pojedynczy incydent wystarczy?

Zasadniczo znęcanie się to ciąg zachowań, ale orzecznictwo sądowe wskazuje, że:

  • nie musi to być działanie codzienne,
  • wystarczy powtarzalność lub długotrwałość,
  • w wyjątkowych sytuacjach nawet jeden czyn może być uznany za znęcanie, jeśli zawiera intensywne dręczenie (np. brutalne bicie, torturowanie psychiczne).

Jak udowodnić przestępstwo z art. 207 k.k.?

W sprawach o znęcanie kluczowe są dowody:

  • zeznania świadków, w tym dzieci,
  • nagrania audio/wideo (zgodne z prawem dowody z „prywatnej inicjatywy” często są dopuszczalne),
  • dokumentacja medyczna,
  • opinie psychologiczne,
  • SMS-y, e-maile, wiadomości z komunikatorów,
  • notatki policji z interwencji,
  • dokumentacja z procedury „Niebieskiej Karty”.

Warto pamiętać: ofiara nie musi sama zgłaszać przestępstwa – może to zrobić świadek, sąsiad, pedagog, lekarz.

Czy sprawca zawsze trafia do więzienia?

Niekoniecznie. Sąd może:

  • zawiesić wykonanie kary,
  • zastosować środki karne: zakaz kontaktowania się, zakaz zbliżania, nakaz opuszczenia mieszkania,
  • skierować sprawcę na terapię,
  • zastosować dozór kuratora.

W ostatnich latach rośnie liczba wyroków w zawieszeniu, choć w przypadkach brutalnych sądy coraz częściej orzekają kary bezwzględnego więzienia.

Dlaczego art. 207 k.k. jest tak ważny?

Bo chroni osoby najbardziej narażone na przemoc – w rodzinach, placówkach opiekuńczych, szkołach, ośrodkach wychowawczych. Umożliwia reagowanie, zanim dojdzie do tragedii, oraz daje narzędzia do izolowania sprawców od ofiar.

Co zrobić, jeśli ktoś doświadcza znęcania?

  • zgłosić sprawę na policję lub do prokuratury,
  • poprosić o wszczęcie procedury Niebieskiej Karty,
  • skontaktować się z lokalnym ośrodkiem pomocy społecznej,
  • zadzwonić na Niebieską Linię – 800 120 002,
  • dokumentować zachowania sprawcy,
  • szukać wsparcia u psychologa lub prawnika.

Przemoc rzadko ustępuje sama – zazwyczaj narasta.

Podsumowanie

Art. 207 k.k. to jeden z kluczowych przepisów polskiego prawa karnego chroniących przed przemocą. Obejmuje zarówno znęcanie fizyczne, jak i psychiczne, a odpowiedzialność karna jest surowa – w szczególności, gdy dochodzi do szczególnego okrucieństwa lub próby samobójczej pokrzywdzonego.

Dlatego warto skontaktować się z doświadczonym adwokatem zajmującym się sprawami tego rodzaju: tel. 662 022 477

 Adwokat Opole https://adwokat-hiper.pl

Zadzwoń

+48 662 022 477

Wyślij wiadomość

biuro@adwokat-hiper.pl

Adres

Adwokat Paweł Hiper
Opole ul. Zajączka 9/2